Grzyb i pleśń w mieszkaniu – czy są groźne dla zdrowia?

Poruszony już na naszym blogu temat odgrzybiania budynków wzbudził spore zainteresowanie. Powracamy tym razem do kwestii ledwie w nim zasygnalizowanej, czyli związku pleśni i grzybów pojawiających się na ścianach z chorobami mieszkańców zagrzybionych wnętrz.

Pleśń w domach i mieszkaniach pojawia się najczęściej na ścianach i oknach. Wydawać by się to mogło dziwne, bo takie podłoże nie wydaje się być szczególnie pożywne, na pewno nie tak, jak rozmaite pyszności, które mamy w lodówkach (wędliny, sery, dżemy...). Okazuje się jednak, że sekret tkwi w szczególnej właściwości, jaką posiada pleśń, mianowicie w budowie jej układu enzymatycznego. To właśnie dzięki niemu pleśń potrafi żywić się substancjami kompletnie niejadalnymi dla innych organizmów. Wyjaśnia to zagadkę, dlaczego pleśń potrafi tak dobrze rozwijać się nie tylko na owocach, ale także na drzwiach, plastikowych oknach, ścinach pokrytych farbą.

Czynniki sprzyjające rozwojowi pleśni i grzybów

Dobre dla pleśni podłoże to jeden czynnik – jak już ustaliliśmy, pleśnie nie są tu zbyt wymagające. Drugim ważnym czynnikiem są warunki środowiskowe. Pleśń lubi niewietrzone lub mało wietrzone pomieszczenia, wadliwą wentylację powietrza w pomieszczeniach, plastikowe, szczelne okna bez wywietrzników, wykładziny stworzone ze sztucznych materiałów, temperaturę powietrza między 20 a 30 stopni, wilgotność przekraczającą 60%. 

Aby uniemożliwić rozwój pleśni, warto przeanalizować mieszkanie pod kątem występowania czynników sprzyjających jej powstawaniu. Obecność pleśni niesie bowiem ogromne zagrożenie.

Choroby wywoływane przez pleśń i grzyby

Groźna dla naszego organizmu jest nawet nie sama pleśń czy grzyby, ale mikotoksyny, czyli produkowane przez nie substancje toksyczne. Unoszą się one w powietrzu, a do naszych organizmów dostają się przez drogi oddechowe. To one odpowiedzialne są za szereg uciążliwych objawów i chorób, które mogą wystąpić u osób zamieszkujących zagrzybione pomieszczenia.

Grzyby oddziałują na nasz organizm poprzez uczulanie, właściwości toksyczne oraz infekowanie.

Do chorób i objawów najczęściej wywoływanych przez pleśń i grzyb należą:

• podrażnienie układów oddechowego, nerwowego oraz skóry,
• wysypki skórne,
• alergia,
• astma,
• katar, kaszel, podrażnienie oczu,
• zapalenie stawów,
• zesztywniające zapalenie kręgosłupa,
• drętwienie i mrowienie kończyn,
• zapalenie zatok,
• grzybica oskrzelowo-płucna,
• uczucie zmęczenia, rozbicia, problemy z koncentracją,
• bóle głowy,
• depresja i przygnębienie,
• problemy z płodnością,
• zakłócenia w rozwoju płodu,
• kłopoty żołądkowo-jelitowe, w tym bóle brzucha i mdłości,
• martwica wątroby,
• uszkodzenia nerek,
• rozwój nowotworów.

Pod względem wywoływanych chorób mikotoksyny można podzielić na:

• dermatotoksyny – uszkadzające skórę i błony śluzowe,
• hepatotoksyny – atakujące i niszczące wątrobę,
• kardiotoksyny – wywołujące choroby serca, 
• nefrotoksyny – wywołujące choroby nerek,
• neurotoksyny – powodujące uszkodzenia centralnego układu nerwowego (alkaloidy sporyszu, fumonizyna B1).
• pulmotoksyny – odpowiedzialne za niszczenie płuc. 

Mikotoksyny wywierają działanie kancerogenne, hormonalne (zaburzają pracę układu hormonlnego) oraz immunosupresyjne (niszczą odporność organizmu). Ich oddziaływanie na zdrowie może być początkowo niezauważalne, a kiedy objawy zaczynają dokuczać, może się okazać, że w organizmie doszło do dużych uszkodzeń. Do najbardziej szkodliwych należą:

• aflatoksyny – wywołujące nowotwory wątroby,
• ochratoksyny – kancerogenne i niszczące nerki,
• sterigmatocystyna – zaburzająca odporność oraz wywołujące nowotwory wątroby,
• trichoteceny – uszkadzające skórę, błony śluzowe, niszczące odporność.

Jak zapobiegać tworzeniu się pleśni w mieszkaniach?

• zimą ogrzewać wszystkie pomieszczenia, także niezamieszkane,
• utrzymywać temperaturę w przedziale 19-21 stopni (w łazience maks. 22 st.),
• obniżyć wilgotność do 40% (sygnałem, że wilgotność w pomieszczeniu jest za duża, jest skraplająca się na oknach para wodna),
• nie wyłączać grzejników podczas nieobecności w domu, lecz ustawić je na słabe lub średnie ogrzewanie – zapobiegnie to wychładzaniu i wzrostowi wilgoci,
• odsłaniać kaloryfery i umożliwiać ciepłu swobodne rozchodzenie się po pomieszczeniach,
• utrzymywać podobną temperaturę w pomieszczeniach (jeśli już postanawiamy któreś grzać mocniej lub w ogóle rezygnujemy z ogrzewania, zamykajmy drzwi – wymiana powietrza może sprzyjać osadzaniu się wilgoci na ścianach),
• zmniejszyć liczbę kwiatków w pomieszczeniu, zrezygnować z nawilżaczy powietrza,
• regularnie wietrzyć pomieszczenia, 2-3 razy dziennie, tworząc przeciąg (już 5 minut wietrzenia wystarczy, aby zimą wymienić nieświeże powietrze. Warto zwrócić uwagę na długo otwarte okno w czasie zimy, gdy powietrze często jest wilgotne – powoduje ono schłodzenie ścian i okien, osadzania pary wodnej i rozwoju pleśni), 
• dbać o dobrą wentylację, pilnując chociażby, aby kratki wentylacyjne były zawsze otwarte,
• w razie konieczności wspomagać cyrkulację powietrza montując elektryczne cyrkulatory,
• rozszczelniać okna,
• unikaj kładzenia na ściany boazerii i tapet jeśli dom jest szczególnie zagrożony wilgocią.

Grzyb w domu – co robić?

Panuje błędne przekonanie, że zerwanie zagrzybionej tapety, pomalowanie świeżą farbą ściany, umycie porażonych okien, czy nawet wymiana spleśniałej wykładziny rozwiążą problem. Niestety tak nie jest – najważniejsze w rozwiązywaniu problemu z zagrzybieniem jest dotarcie do źródła pleśni, czyli zlikwidowanie przyczyny nadmiernej wilgoci. Dopiero później można usunąć jej objawy i mieć pewność, że nie wróci.

Warto pamiętać, że ściana, która pokryła się pleśnią, powinna być pomalowana specjalną farbą o właściwościach grzybobójczych. Uniemożliwią one rozwój pleśni. Dobre jest też zastosowanie farby hydrofobowej, czyli takiej, która ogranicza wchłanianie wilgoci.

Również dla innych przedmiotów czy powierzchni znaleźć można grzybobójcze środki. Szampony wzbogacone grzybobójczymi substancjami do prania porażonych tkanin, środki do czyszczenia ram okiennych i podłóg – wszystkie one mogą zapobiegać tworzeniu grzyba.

Firma BIOS szczególnie poleca ozonowanie w Gdańsku i całym Trójmieście. Ten zabieg daje pewność usunięcia pleśni i jej zarodników. Polega on na wytworzeniu w specjalnym generatorze ozonu, który jest najsilniejszym znanym człowiekowi utleniaczem, działa kilkadziesiąt razy silniej niż chlor i w odpowiednich stężeniach jest zabójczy dla organizmów żywych (łącznie z człowiekiem).

Dzięki generatorowi ozon dostaje się w każdą szczelinę i zabija bakterie, wirusy, grzyby, pleśnie, drobnoustroje, owady. Usuwa też nieprzyjemne zapachy, jakie towarzyszą pleśni (poczytaj więcej o deodoryzacji). To najlepszy i najpewniejszy sposób na pozbycie się pleśni i pozostałości po niej tuż po usunięciu przyczyny jej pojawienia się. 

Ozonowanie przeprowadzamy na terenie Gdańska, Gdyni, Sopotu, zapraszamy także mieszkańców Elbląga i okolic.