Deratyzacja – 10 pytań o zwalczanie szczurów i myszy

O tym, jak ważna jest deratyzacja, przekonują się nie tylko małe i zabiedzone miasta. Nawet bogate, ogromne miasta Stanów Zjednoczonych, jak

Nowy York, Waszyngton czy Los Angeles borykają się z plagą szczurów spowodowaną między innymi niewydolną deratyzacją.

W Polsce konieczność przeprowadzania deratyzacji reguluje odpowiednie prawo. Ale pozostawia ono pewne luki, przez co deratyzacja nie jest prowadzona tak, jak powinna, i także u nas można z różnych miast i miejscowości usłyszeć doniesienia o tym, że szczury wędrują po ulicach lub wychodzą z ubikacji. My dziś odpowiadamy na 10 najczęściej pojawiających się pytań o deratyzację. Zapraszamy :)

1. Czy deratyzacja jest obowiązkowa?

Ta, deratyzacja jest obowiązkowa, a obowiązek jej przeprowadzania dotyczy właścicieli i zarządców nieruchomości. Obowiązkowi deratyzacji podlegają zazwyczaj bloki mieszkalne, kamienice i inne podpiwniczone budynki wielorodzinne; lokale gastronomiczne, takie jak restauracje, jadłodajnie, bary; sklepy spożywcze; magazyny żywnościowe; gospodarstwa rolne; zakłady przetwórstwa żywności; a także miejsca, w których prowadzone jest zbiorowe żywienie (hotele, pensjonaty, szpitale, przedszkola, szkoły, internaty i in.), schroniska dla zwierząt, ogrody zoologiczne, sieci kanalizacyjne.

2. Deratyzacja – jakie przepisy ją regulują?

To art. 22 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. Nr 234, poz. 1570 ze zmianami) stanowi o obowiązku wykonywania deratyzacji. Czytamy w nim:

"Właściciel, posiadacz lub zarządzający nieruchomością obowiązani są utrzymywać ją w należytym stanie higieniczno-sanitarnym w celu zapobiegania zakażeniom i chorobom zakaźnym, w szczególności (...) zwalczać gryzonie, insekty i szkodniki..."

Każde miasto i gmina dodatkowo określają terminy i obszary obowiązkowej deratyzacji, a także inne ważne dla jej skuteczności wytyczne.

3. Na czym polega deratyzacja?

Deratyzacja polega na ustawieniu środków zwalczających gryzonie w wyznaczonych przez prawo miejscach, a także wszędzie tam, gdzie pojawiają się szczury. Należy przeprowadzać ją środkami zatwierdzonymi przez Ministerstwo Zdrowia i Opieki społecznej lub posiadających atest Państwowego Zakładu Higieny w Warszawie. Ważnym elementem deratyzacji jest także naprawienie wszystkich dziur i szczelin, które mogą być dla szczurów i innych gryzoni bramą do budynków. Oprócz tego należy dbać o regularne usuwanie wszystkich odpadów, zwłaszcza spożywczych, ponieważ stanowią one pożywienie dla gryzoni, pozwalają im żyć i się rozmnażać.

4. Kiedy należy przeprowadzać deratyzację?

To samorządy określają częstotliwość deratyzacji, niemniej jednak należy ją przeprowadzać regularnie od 2 do 4 razy w roku.

5. Na jakie zwierzęta działa deratyzacja?

Deratyzacja jest zabiegiem, który skuteczny jest nie tylko na szczury. Oczywiście jest przede wszystkim w szczury wymierzony, bo to z nimi człowiek ma największy kłopot. Ale w wyniku deratyzacji zginąć mogą także inne gryzonie, które w środowisku człowieka wyrządzają szkody. Są to m. in.:

• szczur domowy i wędrowny,
• mysz domowa,
• kuny,
• krety,
• nornice.

Jak widać spektrum działania deratyzacji jest dość duże. Trucizny stosowane przeciw szczurom, a także pułapki na nie przyciągają niestety także pożyteczne zwierzęta, dlatego trzeba uważać.

6. Metody deratyzacji

Deratyzacja przeprowadzana jest różnymi metodami, w zależności od gatunku zwalczanego szkodnika, liczebności populacji i miejsca. Najczęściej stosowane metody deratyzacji to:

• metoda chemiczna – przeprowadzana przy użyciu trutek i działająca poprzez przewód pokarmowy szkodników. Trutki mogą mieć różną postać: granulek, pasty, zatrutego ziarna, płatków, proszku. Jej skuteczność uzależniona jest przede wszystkim od użytej trucizny. Trutki muszą być wykładane w tzw. karmnikach deratyzacyjnych. Są to urządzenia przypominające klatki, które posiadają otwór wejściowy. W ich wnętrzu umieszczono pożywienie zatrute trucizną, które jest atrakcyjne dla zwalczanego gatunku gryzoni. Karmniki czasem mogą imitować znane gryzoniom przedmioty, jak puszki elektryczne, skrzynki, szuflady, słoiki czy opony;
• metody fizyczne – do metod fizycznych należą rozmieszczanie wabików na gryzonie, rozmieszczanie pułapek, takich jak pułapki sprężynowe czy chwytacze. Czasem stosuje się też bezpośrednie łowienie gryzoni.

7. Dlaczego deratyzacja jest konieczna?

Deratyzacja jest absolutną koniecznością, ponieważ gryzonie, a zwłaszcza szczury, są nastawione na błyskawiczną ekspansję i zawłaszczanie kolejnych terenów. Bez regularnie i solidnie przeprowadzanej deratyzacji ich populacja mogłaby wymknąć się spod kontroli. Już teraz, mimo prowadzonych przeciwko nim działaniom, są miasta kompletnie zaszczurzone, gdzie liczba szczurów wielokrotnie przekracza liczbę mieszkańców. 

8. Dlaczego w niektórych miastach jest inwazja szczurów?

Jest to tak naprawdę pytanie o to, co przyciąga szczury, ponieważ inwazja szczurów zawsze wiąże się ze swego rodzaju zaproszeniem ich (mniej lub bardziej świadomym) ze strony ludzi. Przede wszystkim winne są zaniedbania higieniczne: pozostawianie niezabezpieczonego jedzenia na zewnątrz (np. w miskach dla psów czy kotów), wyrzucanie jedzenia do niezabezpieczonych śmietników, opóźniający się odbiór odpadów przez niezbyt efektywną pracę firm odbierających odpadki – to wszystko sprawia, że szczury w naszym sąsiedztwie czują się jak u siebie w domu.

Ale szczury to nie tylko problem miast. Przyciągają je również plony zebrane z pól i zmagazynowane w silosach, stodołach, spiżarniach czy innych magazynach. Jeśli nie są należycie zabezpieczone, wkrótce staną się łupem tych żarłocznych gryzoni.

Warto tu dodać, że problemem jest też nieudolnie wykonywana deratyzacja. Prawo nie wymaga powierzenia jej profesjonalnej firmie, w związku z czym czasem przeprowadza się ją bez znajomości jej zasad i skutecznych środków, wobec czego na danym terenie populacja szczurów i innych gryzoni nie jest pod właściwym nadzorem.

Oprócz tego problemem staje się też brak dzikich kotów, które są naturalnymi wrogami gryzoni. Ich wyłapywanie i sterylizacja powodują, że jest ich coraz mniej, wobec czego nie mają aż tak dużego wpływu na populację szczurów, jak mogłyby mieć.

9. Czy deratyzacja jest groźna dla kotów, psów i innych zwierząt domowych?

Niestety tak. Co prawda do stosowanych w deratyzacji środków, takich jak granulki, dodaje się specjalne substancje nadające im gorzkiego smaku, który ma za zadanie zniechęcać do spożycia psy, koty i inne zwierzęta. Jednak niektórych (zwłaszcza psów) nawet gorzki smak nie powstrzymuje przed zjedzeniem kolorowych granulek. 

Koty natomiast wobec wyłożonych trucizn są zazwyczaj bardziej ostrożne. Nie znaczy to jednak, że deratyzacja nie jest dla nich groźna: mogą paść jej ofiarą po spożyciu zatrutego szczura, myszy lub innego małego zwierzęcia, które wcześniej spożyło truciznę. 

Dlatego ważne jest, aby szczególną opieką i nadzorem otoczyć zwierzęta domowe i hodowlane w czasie przeprowadzania deratyzacji.

10. Gdzie w Polsce jest najwięcej szczurów?

W rankingu najbardziej zaszczurzonych miast w Polsce królują Wrocław, Kraków i Warszawa. W tych miastach problem ze szczurami jest szczególnie widoczny: paradują po ulicach, zasiedlają sieć kanalizacyjną, trzymają się blisko domów nawet w willowych dzielnicach. Szacuje się, że na jednego mieszkańca tych miast przypadają po 3 szczury, a więc populacja szczurów przekracza trzykrotnie populację mieszkańców Wrocławia, Krakowa i Warszawy. 

Również na świecie nie jest lepiej. Najbardziej zaszczurzone są Indie: jest tam 6 razy więcej szczurów niż mieszkańców. W Paryżu jest 4 razy więcej szczurów, niż mieszkańców, a w Nowym Jorku aż 5 razy więcej!

W przypadku konieczności przeprowadzenia deratyzacji serdecznie zapraszamy do współpracy z firmą BIOS. Obsługujemy zarówno Klientów indywidualnych, jak i firmy z terenu Trójmiasta, a także okolicznych miast i miejscowości, których lista wraz z mapką umieszczone są na dole strony. Polecamy nasze usługi, bo stoi za nimi ponad 20 lat działalności na rynku, świetny sprzęt, innowacyjne preparaty, tysiące pomyślnie zrealizowanych zleceń. Zapraszamy serdecznie!