7 pytań o kleszcze, czyli wiedza o kleszczach w pigułce

1. Czy każdy kleszcz wywołuje choroby?

Na szczęście nie każdy. Może się zdarzyć, że będziemy mieli pecha i kleszcz wbije się w naszą skórę, lecz wystarczy go wyjąć i zapomnimy o sprawie, żadne powikłania zdrowotne się nam nie zdarzą. Jednak niestety z roku na rok przybywa kleszczy zarażonych chorobami, które są następnie przenoszone na człowieka (szacuje się, że od 20 do 40% kleszczy jest zarażonych boreliozą).

Dlatego z kleszczami trzeba uważać, bacznie obserwować każde miejsce po wbiciu kleszcza i reagować na pojawiające się symptomy chorób. Warto zachować czujność na wiele miesięcy po usunięciu kleszcza, odkleszczowe choroby mogą ujawnić się nawet po długim czasie i bez początkowych pierwszych symptomów (jak czerwony rumień wokół miejsca wkłucia się kleszcza).

2. Jakie choroby wywołują kleszcze?

Najczęściej występującą chorobą wywoływaną przez kleszcze jest borelioza. Nie jest to jednak jedyna choroba, którą można się od nich zarazić, są one bowiem rezerwuarem bakterii, wirusów i pierwotniaków. Spotkanie z kleszczem może zaowocować także kleszczowym zapaleniem mózgu i opon mózgowo-rdzeniowych i jest to druga co do częstości występowania choroba wywołana przez kleszcze. Oprócz tego przenoszą one bebeszjozę, ehrlichiozę, gorączkę Q, tularemię, bartonellozę, riketsjozy. Lista jest długa. Niektóre z tych chorób występują tylko w określonych warunkach i nie ma możliwości zarażenia się nimi w Polsce, niektóre dotyczą zwłaszcza zwierząt, a u ludzi zdarzają się niezmiernie rzadko. Nie zmienia to jednak faktu, że kleszcze są niezwykle niebezpiecznymi pajęczakami i za wszelką cenę należy unikać kontaktu z nimi.

3. Gdzie najczęściej znaleźć można kleszcza?

Minęły już czasy, kiedy kleszcze można było znaleźć tylko w lecie. Łagodne i krótkie zimy spowodowały, że kleszczy jest coraz więcej, ogarnęły też mnóstwo innych terenów zielonych: są na łąkach, w parkach, na zielonych skwerach, w przydomowych ogródkach, na działkach. Słowem: wszędzie tam, gdzie są nie tylko zarośla, ale nawet nieco wyższe trawy. Wiele osób pyta nas, w jaki sposób kleszcze znalazły się w ich przydomowym ogródku, skoro nigdy ich tam nie było. Odpowiedź jest prosta. Kleszcze są roznoszone przez szczury i myszy, ale także zwierzęta leśne, jak kuny, gołębie, lisy, a nawet koty i psy. Wystarczy, że jedno z tych zwierząt dostanie się na teren naszego obejścia i będzie miało przyczepioną wypełnioną krwią samicę kleszcza, wówczas pewne, że za niedługo nasz teren będzie skolonizowany przez kleszcze.

4. Jak zminimalizować ryzyko złapania kleszcza?

Należy chronić przed nimi ciało, a to oznacza ubieranie odzieży szczelnie je okrywającej. Tuż po tym, jak kleszcz dostanie się na ofiarę, rozpoczyna poszukiwanie najlepszego miejsca do wkłucia, co może trwać nawet parę godzin. Jeśli w tym czasie trafi na szczelne nogawki i rękawy ze ściągaczami, może go to zniechęcić. 

W internecie znaleźć można wiele porad typu sadzenie roślin odstraszających kleszcze, smarowanie się olejkami w celu ich zniechęcenia, czy zakładanie ultradźwiękowych odstraszaczy. Sposoby te zazwyczaj nie działają: nawet jeśli są zapachy, których kleszcze nie lubią, to nie są one tak dla nich nieprzyjemne, aby je odstraszyły, gdy są głodne. Olejki podrażniają skórę, natomiast ultradźwięki są dla kleszczy kompletnie obojętne. To, co naprawdę działa, to preparaty zawierające substancję DEET. Stosowanie ich ma wiele wad, ale ma też jedną zaletę: naprawdę działa, odstraszając od nas kleszcze.

5. Mam kleszcza – co robić?

Przede wszystkim pozbyć się go. Jeśli zrobimy to do 12 godzin znacznie ograniczymy ryzyko zarażenia się przenoszonymi przez niego chorobami. Trzeba to jednak zrobić umiejętnie: wyciągnąć pęsetą, a nie smarować tłuszczem, jak wiele osób radzi. Wcieranie czegokolwiek w miejsce z kleszczem może sprowokować go do wymiotów, wraz z którymi do naszego krwiobiegu dostanie się  mnóstwo drobnoustrojów chorobotwórczych, a ryzyko zarażenia chorobami wzrośnie.

Miejsce po wyjęciu kleszcza należy obserwować. Jeśli pojawi się rumień trzeba koniecznie udać się do lekarza, który wdroży leczenie. Jeśli w ciągu kilku miesięcy po wyjęciu kleszcza w organizmie zaczną pojawiać się niepokojące symptomy, niepewnego pochodzenia bóle, stany podgorączkowe, również należy pójść do lekarza, bowiem borelioza nie zawsze objawia się rumieniem (tylko połowa przypadków).

Warto też oddać do badań laboratoryjnych wyciągniętego kleszcza warto oddać do badania laboratoryjnego i sprawdzić, czy był zakażony..

6. Czy kleszcze są wrażliwe na warunki pogodowe lub inne czynniki?

W bardzo małym stopniu. Natura ogólnie sprzyja kleszczom: mnożą się błyskawicznie (samica składa w ciągu roku od 2000 do nawet 5000 jaj), ich cykl rozwojowy jest szybki, są odporne na głód (mogą na swoją ofiarę czekać nawet pół roku i w tym czasie nic nie jeść!), szybko dostosowują się do wszelkich zmian i regenerują, a w dodatku nie mają naturalnych wrogów, którzy skutecznie regulowaliby ich populację. 

Chociażby duża płodność i szybki cykl rozwojowy sprzyjają dostosowywaniu się kleszczy do wszystkich możliwych warunków. I to też z tego powodu kleszczy jest z roku na rok coraz więcej.

Czynnikiem, który może ograniczyć populację kleszczy są mroźne zimy i długotrwałe susze. Tych pierwszych w naszym klimacie jest coraz mniej, susze natomiast się zdarzają, ale nie są na tyle długie, żeby istotnie wpływały na zmniejszenie liczebności kleszczy. Zważywszy na fakt, że kleszcze żerują w temperaturze powyżej 7 stopni C, a taka panuje przez większość roku, toteż czas żerowania kleszczy rozszerzył się na większość roku.

7. W jaki sposób atakuje kleszcz?

Wiele osób wierzy, że kleszcze skaczą z drzewa na potencjalną ofiarę. To mit. Kleszcze opanowały inny skuteczny sposób polowania na ofiarę, nie mają bowiem skocznych odnóży, które umożliwiałyby im skoki. Kluczowa jest tu wysokość, na której się znajdują. Musi być taka, aby odpowiadała wzrostowi ofiary, zatem najczęściej znajdują się na poziomie 1,5 m od podłoża. Na przedniej parze odnóży posiadają umieszczony specjalny narząd, w którym znajdują się chemoreceptory. Są to receptory, które umożliwiają wyłapanie odpowiednich substancji chemicznych: w tym przypadku temperatury i zapachu. Kiedy kleszcz wyczuwa zbliżającą się ofiarę, zbliża się do krawędzi liścia czy trawy, na której siedzi i czeka, aż ofiara się o niego otrze. Oznacza to, że jedną z najlepszych form profilaktyki przeciw kleszczom jest nieocieranie się o roślinność.

Podczas ataku kleszcz wpuszcza w ciało ofiary specjalne substancje: jedna zapobiega krzepnięciu krwi, druga natomiast znieczula miejsce wkłucia. Sam kleszcz jest bardzo mały i stara się pozostać niezauważony.

Zwalczanie kleszczy – Gdańsk, Gdynia, Sopot (Trójmiasto)

Firma BIOS oferuje bardzo skuteczny zabieg zwalczania kleszczy. Szczególnie warto go przeprowadzić wszędzie tam, gdzie występuje szczególne narażenie na kontakt z kleszczem, np. w przydomowych ogródkach, gdy posiadamy czworonogi lub są one odwiedzane przez zwierzęta leśne jak np. kuny.

Warto go przeprowadzić też na działkach, przy szkołach, przedszkolach, domach opieki. Z miejskimi władzami natomiast często współpracujemy przy usuwaniu kleszczy z parków, skwerów, miejskich zieleniaków i innych miejsc, w których gromadzą się mieszkańcy.

Zabieg ten polega na wykonaniu oprysku traw i zarośli. Używamy do tego na ogół zamgławiania ULV. To szybki i skuteczny zabieg, w ramach którego rozpylamy truciznę w postaci mgiełki o małych cząsteczkach. Rozchodzi się ona wszędzie, wnika w nawet najbardziej gęste zarośla i uśmierca kleszcze. 

Jako że zabieg jest wykonywany na zewnątrz, jego efekty mogą być zniwelowane przez warunki atmosferyczne. Aby temu zapobiec, do preparatu dodajemy glikol, specjalny nośnik, który sprawia, że preparat przykleja się do liści i staje się odporny na umiarkowany i mały deszcz. Jeśli pogoda jest sprzyjająca, nie przetaczają się nawałnice, to efekty zabiegu utrzymują się nawet do 8 tygodni.

 Zapraszamy serdecznie do korzystania z usuwania kleszczy w Gdańsku, Gdyni, Sopocie i wielu innych okolicznych miastach i miejscowościach. Pełną ich listę znajdą Państwo poniżej. Jesteśmy dostępni 7 dni w tygodniu, 24 godziny na dobę. Gwarantujemy znakomite rezultaty i Państwa zadowolenie!